تشدید تنش با مسکو و بحران اوکراین باعث شده است تا اروپا به طور جدی‌تری به دنبال تامین گاز خود از منابع دیگر برود.
روسیه در طول تاریخ بزرگترین تامین کننده گاز طبیعی اتحادیه اروپا بوده است. پس از اختلافات گازی روسیه، اوکراین و اروپا در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹، و به دنبال آن تنش‌ها در پی بحران اوکراین در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، اتحادیه اروپا به دنبال کاهش وابستگی خود به واردات گاز طبیعی از روسیه بوده است. با این حال، روسیه همچنان حدود ۴۰ درصد از گاز مصرفی اتحادیه اروپا را تامین می کند.
اروپا برای تامین گاز خود به جهان خارج وابسته است و در این راه تنها دو مسیر را پیش روی خود دارد: یا از طریق خطوط لوله که هزینه کمتری دارند ولی باز و بسته شدنشان در دست تولیدکننده‌ها است و یا از طریق محموله‌های میعانات گازی در کشتی‌ها که امکان خرید از منابع بیشتر، اما با هزینه بالاتر، از بازارهای جهانی فراهم می کند.
اروپا چقدر گاز تولید می کند؟
بر اساس داده‌های موسسه مطالعات انرژی آکسفورد، اتحادیه اروپا و بریتانیا سالانه حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب گاز تولید می کنند. اروپا همچنین حدود ۸۰ میلیارد متر مکعب گاز مایع وارد می کند. میعان گازی، فرایندی که ضمن آن حجم گاز ۶۰۰ برابر کاهش می یابد، حمل و نقل دریایی از کشورهای دوردست را به حوزه اتحادیه بدون نیاز به لوله و تنها با استفاده از کشتی راحت می کند.
کشورهای تولید کننده گاز مایع سال گذشته در مجموع ۵۰۰ میلیارد متر مکعب تولید داشتند که حدود یک دهم تقاضای جهانی گاز را تامین می کرد. هرچند این مقدار به نوبه خود کم نیست و می تواند نیاز اروپا را برآورده سازد، با این حال مشکل این است که تقریباً ۷۵ درصد این تولید به آسیا می رود. در نتیجه اروپا با ذخایر گاز کم وارد زمستان می شود.
سیمون تاگلیاپیترا، محقق در مؤسسه بروگل، می گوید اروپا برای تامین گاز خود انتخاب‌های زیادی ندارد: «کشورهای شمال آفریقا (شامل الجزایر و لیبی) هرچند در حال حاضر گاز طبیعی را از طریق خطوط لوله به اروپا تامین می کنند، با این حال ظرفیت فنی برای افزایش تولید و صادرات خود را ندارند. بنابراین اروپا نمی تواند برای به دست آوردن منابع اضافی برای جایگزینی گاز روسیه به آن‌ها تکیه کند.»
در این میان نیجریه نیز می تواند نقشی مثبت برای تامین گاز اروپا ایفا کند، اما سرعت افزایش ظرفیت تولید و تبدیل گاز به مایع هم چالش بزرگی پیش روی این کشور است و اروپا دستکم در کوتاه مدت نمی تواند انتظار بالایی از این کشور داشته باشد.
ترانس آدریاتیک (TAP)
از سوی دیگر اتحادیه اروپا امیدوار است با خط لوله ترانس آدریاتیک (TAP)، واردات گاز از آذربایجان را افزایش دهد. ظرفیت فعلی صادرات از طریق این خط لوله حدود ۸ میلیارد متر مکعب در سال است که مقامات اروپایی در پی افزایش آن به ۱۰ میلیارد متر مکعب هستند.
این خط لوله در سال گذشته بیش از ۸.۱ میلیارد متر مکعب گاز را از آذربایجان به اروپا انتقال داد که در مجموع ۶.۸ میلیارد متر مکعب آن به ایتالیا منتقل شد. ایتالیا در کنار اسپانیا دروازه‌های ورود گاز به اروپا هستند.
اتحادیه اروپا برای تامین گاز خود چندین طرح دیگر نیز در دست اجرا و یا در آستانه بهره برداری دارد. یکی از آن‌ها خط لوله زیردریایی ۵۲۰ کیلومتری گرین استریم است که از مالیتا در غرب طرابلس، پایتخت لیبی، تا شهر گلا در ایتالیا امتداد دارد. این خط لوله طولانی‌ترین خط لوله در دریای مدیترانه است و در عمق تقریباً ۱۲۰۰ متری کشیده شده است.
پروژه ی ایست مد
اتحادیه اروپا همچنین در حال حاضر روی پروژه دیگری به نام «ایست مد» (East Med) کار می کند؛ خط لوله‌ای که شبکه گازی اروپا را به میادین گازی دریایی کشف شده در قبرس، اسرائیل و مصر متصل می کند. این طرح در صورت تکمیل، روسیه و ترکیه را با اتصال مستقیم شبکه قبرس به شبکه اروپایی دور می زند. انتظار می رود کار بر روی «ایست مد» در سال ۲۰۲۷ تکمیل شود.
اتحادیه اروپا همزمان در حال به سرانجام رساندن پروژه خطر لوله «پوزئیدون» (Poseidon) است، خط لوله‌ای که از یونان به ایتالیا امتداد دارد. علاوه بر این خط لوله، یک خط لوله ۲۰۰۰ کیلومتری دیگر به نام « ترنسمد» (Transmed) نیز وجود دارد که الجزایر در آفریقا را از طریق تونس به سیسیل در ایتالیا متصل می کند. امروزه الجزایر پس از روسیه، دومین صادرکننده گاز به ایتالیا است.
الجزایر همچنین به تنهایی صادرکننده حدودا ۴۵ درصد گازی است که اسپانیا در کل وارد و مصرف می کند. این گاز طبیعی که از طریق کشتی به اسپانیا می رسد، در سال ۲۰۱۸ پنجاه و یک درصد، در سال ۲۰۱۹ سی و سه درصد و در سال ۲۰۲۱ چهل و هفت درصد بوده است.
منبع: euronews
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.